حق تمبر یکی از موارد مالیات بر دارایی و نوعی مالیات دو وجهی است؛ به این منظور که هر دو وجه مالیات مستقیم و غیر مستقیم را در بر می گیرد. به محض صدور برخی اسناد، اوراق و مدارک توسط صادر کنندگان (بانک ها، شرکت های تجاری و …) مبالغیتحت عنوان حق تمبر به صورت الصاق و ابطال تمبر یا دریافت وجه اخذ می گردد. مالیات حق تمبر یکی از انواع مالیاتهای مستقیم است که به وسیله الصاق و ابطال تمبر روی اسناد واوراق بهادار، از شخص متقاضی دریافت می شود. این امر به دلیل به رسمیت شناختن اسناد صورت می پذیرد.
طبق اصلاحیه قانون مالیات های مستقیم از سال 95، مودیان مالیاتی ملزم به آشنایی با قوانین و مقررات جدید شدند.
مالیات حق تمبر
مالیات حق تمبر جز مالیات های مستقیم محسوب می شود که در قانون مالیات های مستقیم از ماده 44 تا ماده 51 به این موضوع اختصاص یافته است.
طبق ماده 44 قانون مالیات های مستقیم، به ازای چاپ هر برگ چک 200 ریال بابت حق تمبر از بانک اخذ می گردد. طبق این ماده برای اسنادی مانند سفته نیز مبلغ نیم در هزار دریافت میشود.
طبق ماده 46 قانون مالیات های مستقیم، از کلیه اسناد تجاری قابل انتقال که در ایران صادر یا معامله و مورد استفاده قرار داده میشود (به‌استثنای اوراق مذکور در مواد 45 و 48 این قانون) و اسناد کاشف از حقوق مالکیت نسبت به مال‌التجاره از قبیل بارنامه دریایی و هوایی و همچنین اوراق بیمه مال‌التجاره، پنج هزار ریال و بارنامه زمینی و صورت وضعیت مسافری، یک هزار ریال حق تمبر دریافت خواهد شد.
طبق ماده 48 قانون مالیات های مستقیم، سهام کلیه شرکت های ایرانی بجز شرکت های تعاونی مشمول حق تمبر نیم در هزار می شوند.
کدام اسناد و مدارک مشمول مالیات حق تمبر می شوند؟
تبصره ماده 46 قانون مالیات های مستقیم
از اوراق و مدارک زیر به شرح مقرر در این تبصره حق تمبر اخذ میشود.
از کارت معافیت هر یک از مشمولان که به هر طریقی از انجام دادن خدمت وظیفه معاف می‌شوند، بابت صدور کارت معافیت مذکور، مبلغ ده هزار ریال به عنوان حق تمبر اخذ می شود.
از هرگونه گواهینامه رانندگی بین‌المللی مبلغ پنجاه‌هزار ریال به عنوان حق تمبر اخذ می شود.
از گواهینامه رانندگی انواع خودرو به ازای هرسال مدت اعتبار مبلغ یک هزار ریال به عنوان حق تمبر اخذ می شود.
از پروانه مامایی یا مدرک تحصیلی دوره کاردانی و دندانپزشکی تجربی مبلغ بیست هزار ریال به عنوان حق تمبر اخذ می شود.
از پروانه مشاغل پزشکی، دندانپزشکی، پیراپزشکی، دامپزشکی و داروسازی مبلغ یکصد هزار ریال به عنوان حق تمبر اخذ می شود.
کدام اسناد و مدارک بانکی باید حق تمبر بپردازند؟
تبصره ماده 47 قانون مالیاتهای مستقیم
از کلیه قراردادها و اسناد مشابه نیز به شرح زیر که بین بانک‌ها و مشتریان مبادله یا از طرف مشتریان تعهد میشود، چنانچه در دفاتر اسناد رسمی ثبت شود، معادل ده هزار ریال حق تمبر اخذ میشود.
برگ قبول شرایط عمومی حساب جاری
قرارداد وام یا اعطای تسهیلات از هر نوع که باشد و همچنین اوراق و فرم‌های تعهدآوری که بانک‌ها به نام‌های مختلف در زمان انجام معاملات به امضای مشتریان خود می‌رسانند.
قراردادهای انواع سپرده‌های سرمایه‌گذاری
وکالت‌نامه‌های بانکی که در دفتر بانک تنظیم میشود و مشتریان حق امضای خود را به دیگری واگذار می‌نمایند.
قراردادهای دیگری که بین بانک‌ها و مشتریان منعقد میشود و طرفین تعهدات و مسئولیت‌هایی را به عهده می‌گیرند و به امور مذکور در این ماده مرتبط میشود
مالیات حق تمبر بعد از ثبت شرکت چگونه است؟
تبصره ماده 48 قانون مالیات های مستقیم
حق تمبر سهام و سهم‌الشرکه شرکت‌ها باید ظرف دو ماه از تاریخ ثبت قانونی شرکت و در مورد افزایش سرمایه و سهام اضافی از تاریخ ثبت افزایش سرمایه در اداره ثبت شرکت‌ها از طریق ابطال تمبر پرداخت شود. افزایش سرمایه در مورد شرکت‌هایی که قبلاً سرمایه خود را کاهش داده‌اند تا میزانی که حق تمبر آن پرداخت شده است، مشمول حق تمبر مجدد نخواهد بود.
کدام نهاد دولتی متولی چاپ اوراق مشمول حق تمبر است؟
طبق ماده 50 قانون مالیاتهای مستقیم، وزارت امور اقتصادی و دارایی مجاز است سفته، برات، بارنامه و دیگر اوراق مشمول حق تمبر را چاپ و در دسترس متقاضیان قرار دهد. وزارت امور اقتصادی و دارایی می‌تواند در مواردی که مقتضی بداند، برای الصاق و ابطال تمبر به دریافت حق تمبر در قبال صدور قبض مالیات اکتفا کند
جریمه ناشی از نپرداختن حق تمبرچگونه است؟
طبق ماده 51 قانون مالیات های مستقیم در صورت تخلف از مقررات فصل حق تمبر، متخلف علاوه بر اصل حق تمبر، معادل دو برابر آن جریمه خواهد شد.